Boek van de week door Femke

Worden verhalen over de Tweede Wereldoorlog in Nederland al sinds jaar en dag verteld, over de geschiedenis van Nederlands-Indië horen we de laatste jaren steeds vaker. En terecht, want er heeft zich zoveel afgespeeld waar wij geen weet van hebben. Dit boek laat voelen welke sporen er van generatie op generatie zijn nagelaten. Verhalen komen boven water. Van compleet getraumatiseerde mensen die heel lang hebben gezwegen. Vaak verteld door de tweede generatie.

Deze week de debuutroman van Maddy Stolk over een Indische familiegeschiedenis in drie verschillende verhaallijnen. In de eerste plaats het verhaal van Tara op het moment dat zij haar ouderlijk huis ontruimt. Een monsterklus, want haar moeder had een enorme verzamelwoede; het huis is tot de nok toe gevuld. Tijdens het uitzoeken van de spullen stuit Tara op cassettebandjes. Tapes die haar vader heeft nagelaten. De tweede verhaallijn gaat over deze tapes, de opnames die haar vader heeft nagelaten, met verhalen over hun geschiedenis. Haar vader sprak tijdens haar leven mondjesmaat over zijn familiegeschiedenis, haar moeder helemaal niet. Tara’s ouders waren beiden nog jonge mensen in de Tweede Wereldoorlog, maar oud genoeg om voorgoed beschadigd te raken. Als laatste worden we meegenomen in het schrijnende verhaal van Tara’s jeugd; over de impact van het opgroeien in een gezin waar de een nog meer getraumatiseerd is dan de ander.

‘Soedah, laat maar’ is een roman die aangrijpt, die laat voelen hoe moeilijk, hoe verschrikkelijk het in Nederlands-Indië is geweest in de tijden van de Japanse bezetter. Haar ouders kozen de kant die hun het minst kwaad had gedaan, maar eenmaal in Nederland kwam het kwaad, het verraad pas naderhand. Daartegenover laat het boek ook de goede jaren zien, van voor de bezetting, van voor de jappenkampen. De vader van Tara heeft ook heel gelukkige jaren gekend in Nederlands-Indië. 

Ik ben geraakt door het verhaal van Tara. En dat van haar ouders. Er is in hun levens zoveel verdrongen, verzwegen en weggestopt. Dank aan Maddy Stolk omdat zij met dit vlot geschreven boek het stilzwijgen doorbreekt. Ze rekent af met de trauma’s die van generatie op generatie worden doorgegeven. 

In onze tijd zou zo’n geschiedenis zich niet herhalen, was mijn overtuiging altijd. Maar er is zoveel aan de hand in de wereld. Het beangstigt. Ogen sluiten voor alle nare berichten is soms fijn, maar niet de oplossing. Laten we naar elkaar omkijken. Een kleine verandering kan grote gevolgen hebben. Veranderen begint bij jezelf!