Wegen naar Boulez

De componist, dirigent en essayist Pierre Boulez (geboren 1925) behoort tot de meest spraakmakende muzikale persoonlijkheden van deze tijd. In dit boek voert Maarten Brandt een aantal openhartige gesprekken met hem. Wegen naar Boulez is een 'must' voor zowel musici als muziekliefhebbers. Precies 20 jaar geleden verscheen de eerste druk van Wegen naar Boulez, een reeks diep-peilende interviews met de kunstenaar Boulez. Wijlen Marius Flothuis (1914-2001), componist, musicoloog en oud artistiek directeur van het Koninklijk Concertgebouworkest, noemde hem ooit "de grootste levende musicus". Flothuis haalde Boulez in 1960 naar Nederland. Boulez genoot toen weliswaar bekendheid als componist en beeldenstormer, maar nauwelijks nog als orkestleider. Toen Hans Rosbaud , gastdirigent die destijds bij het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) verantwoordelijk was voor de moderne muziek in de toenmalige programmering. - en die bovendien de muziek van Boulez voor het eerst in ons land deed klinken - ziek werd, beval hij de jonge Fransman aan. Het klikte meteen zodanig dat Boulez in de jaren zestig en ver voor de Notenkrakers, die ten onrechte het KCO verweten een te conservatief beleid te voeren ten aanzien van het actuele componeren, tal van spraakmakende programma's bij het Amsterdamse keurensemble leidde. Muziek van nieuwlichters als Peter Schat, Jan van Vlijmen, Luigi Nono, Arnold Schönberg, Edgar Varèse, Karlheinz Stockhausen en hemzelf kwam bij hem evengoed tot klinken als werk van JS Bach, Purcell, Haydn, Mozart, Schubert, Schumann, Mendelssohn en Debussy. Dit altijd in de voor Flothuis (en Boulez zelf!) kenmerkende prikkelende combinaties. Niet lang nadat Boulez zijn opwachting maakte bij het KCO verscheen hij als regelmatig terugkerende gast bij het Residentie Orkest. Samen met zijn componerende en dirigerende collega Bruno Maderna wierp hij zich op als nijver pleitbezorger van de nieuwste muzikale uitingen. Voorbeelden van al deze programma's treft u als appendix achter in Wegen naar Boulez aan. Juist in een tijd als de onze, waarin de waan van de dag het vooralsnog lijkt te hebben gewonnen van een onpartijdig en tegen de trends ingaand bloeiend - en als zodanig meer dan ooit te voren enorm onder druk staand - muziekleven, zijn de denkbeelden van Boulez van ultiem grote betekenis. Boulez die zichzelf als een mix van twee culturen beschouwt, namelijk de Franse en de Duitse, en die de kernwaarden daarvan als geen ander voor en tot op heden na hem in klank en woord heeft weten te verenigen en belichamen. Dit boek heeft sinds zijn eerste verschijnen in 1995 nog niets aan actualiteit ingeboet. De negentigste verjaardag van de meester, die bij het ter perse gaan van deze ongewijzigde herdruk, in tal van muziekcentra groots werd en wordt gevierd en dit tevens in ons land, is een gerede aanleiding Wegen naar Boulez opnieuw onder de aandacht van de serieuze muziekliefhebber te brengen.