Weg met Piet Vroon

Zoals Vroon parachute sprong, dook, nauwelijks geoefend zwarte skipistes afdaalde, hard op zijn motor scheurde, aan luchtacrobatiek deed, zo was hij in zijn (populair-)wetenschappelijk werk een sensation-seeker die bewust risicos nam en zocht, grenzen overschreed, provoceerde, (te) snel en slordig theoretiseerde. Het was zijn verdienste, tegelijkertijd zijn tragiek. De psycholoog Piet Vroon (1939-1998) was hoogleraar, mediaster en, op het eind van zijn leven, psychiatrisch patiënt. Een man met een opmerkelijke levensloop en carrière. Zijn populair-wetenschappelijke boeken waren vaak bestsellers. Zijn Signalementen in de Volkskrant werden veel gelezen. Hij was een provocateur, een buitenbeentje in zijn vak, nooit te beroerd om te zeggen waar het volgens hem op stond. Daarmee oogstte hij bewondering en riep hij afkeer op. Piet Vroon liet zich maar één wet voorschrijven, en die was van hemzelf: hoe meer regels, hoe meer vlegels. Vroon beschouwde het menselijk bestaan in het algemeen als een onoplosbaar probleem, het zijne in het bijzonder. Om Vroons Bewustzijn, Hersenen en Gedrag in de laatste jaren van zijn leven in zijn eigen terminologie te typeren: hij werd allengs meer knecht, steeds minder meester van zijn psychische processen. Het slecht gestapelde servies borden, waarmee hij de menselijke geest in Weg met de Psychologie had vergeleken, was in zijn hoofd omgevallen. De zelfcontrole en wil die stapel weer op orde te krijgen, waren weg met totale chaos en verdeeldheid in en tussen zijn reptielen-, zoogdierenbrein en neocortex, waar Vroon voor de mensheid in het algemeen in Tranen van de Krokodil en Wolfsklem nog (vrij) over associeerde, tot gevolg. Drift, emotie en verstand waren definitief bij hem op hol geslagen. Wat is Vroons betekenis voor de psychologie geweest? Hoe heeft hij bijgedragen aan de popularisering van die wetenschap? Wat leidde uiteindelijk tot zijn ondergang? Hoe moet Vroon worden herinnerd? Op betrokken wijze heeft psycholoog en journalist Vittorio Busato (1965) het levensverhaal van Vroon opgetekend en diens oeuvre geduid. Elsbeth Etty nam 'Weg met Piet Vroon' op in haar lijstje met de beste 100 biografieën ooit in Nederland verschenen.