Vrij zicht op humanisme

Is iedere mens, omdat hij mens is, humanist? Wanneer je in het woordenboek 'humanisme' opzoekt, lees je de eerste betekenis in vijf woorden: 'het streven humaan te zijn'. Zoek je vervolgens 'humaan' op, dan lees je als eerste betekenis 'menslievend'. Een humanist is dus iemand die ernaar streeft menslievend te zijn. En streven we daar niet allemaal naar? Daarom verschijnt na die vreselijke ramp ook het bekende gironummer in beeld. Om 'humanitaire hulp' te kunnen verlenen. Door het verlenen van die hulp bevestigen we onze humaniteit, dat wil zeggen onze menselijkheid. Niet voor niets betekent 'humaniseren': 'meer menselijk maken', zodat je toch zou zeggen: mens zijn betekent humanist zijn. Dat zou met zich meebrengen dat het humanisme de levensbeschouwing met het grootste aantal aanhangers is, namelijk iedereen. En dat klopt niet. Inhoud Voorwoord: Iedere mens een humanist? Hoofdstuk 1 Een definitie van humanisme Paragraaf 1 Definitie en de bouwstenen van een definitie Paragraaf 2 Bestaat er een 'humanistische overlevering'? Paragraaf 3 Het humanisme: een levensbeschouwing of een wereldbeschouwing? Paragraaf 4 Over de autonome ethiek van het humanisme Paragraaf 5 Over het gebruik van de menselijke rede Paragraaf 6 Over gelijkheid en gelijkwaardigheid Paragraaf 7 Over de vrijheid van de mens Paragraaf 8 Over humanisme en godsdienst Hoofdstuk 2 Geschiedenis en hoofdfiguren van het humanisme Paragraaf 1 Inleiding Paragraaf 2 De klassieke oudheid Paragraaf 3 De middeleeuwen Paragraaf 4 De Renaissance Paragraaf 5 Het moderne humanisme Hoofdstuk 3 Belangrijke thema's uit het humanisme Paragraaf 1 Vrijheid Paragraaf 2 Godsdienst Paragraaf 3 Leven en dood Hoofdstuk 4 Humanisme in de maatschappelijke praktijk Paragraaf 1 Enkele instellingen Paragraaf 2 Humanistische gebruiken bij overgangsmomenten Paragraaf 3 Humanisme over politiek en wetenschap Namen en begrippen