Scheepshistorie

“Dan liever de lucht in” was wellicht de laatste kreet van de jonge marineofficier. J.C.J. van Speijk, de zeeheld die bij de marine nog steeds in hoog aanzien staat. Wat er ná de dramatische gebeurtenis op 5 februari 1831 in Antwerpen volgde, daarover biedt het beeldmateriaal dat destijds in omloop is gebracht, een boeiend tijdsbeeld. Hoe bepaal je de bouwschaal van een antiek scheepsmodel. Welke maatstaven gebruikten de oorspronkelijke modelbouwers. Een zoektocht met een verassende uitkomst die in een boeiend verslag wordt samengevat. De Amerikaanse restaurator Rob Napier bij het herstel van het Zeeuwse VOC Retourschip Valkenisse uit 1717. In de zeehavens en op de rivieren was het in de eerste jaren van de 20e eeuw een drukte van belang met kleine stoomsleepboten. Stoere slepertjes die soms met een hele sleep binnenvaartschepen tussen zee en het achterland de overgang van zeil naar motor in de binnenvaart hebben overbrugd. Eén daarvan, de Volharding I, is nu nog actief als varend museumvaartuig en het Maritiem Museum Rotterdam heeft er nog een oud schippersmodel van. Abel Tasman was in opdracht van de VOC op zoek naar het toen nog onbekende Zuidland. Tijdens die reis ontdekte hij Tasmanië en hij bracht vervolgens ook Nieuw Zeeland en de Fiji eilanden voor een deel in kaart. In wat hij later de ‘Moordenaarsbaai’ zou noemen hadden hij en zijn mannen een dramatisch verlopen ontmoeting met de oorspronkelijke bewoners, de Maori’s. Hoe dat afliep vertelt de Nieuw-Zeelander Robert Jenkin. Drie schilderijen van Cornelis Claesz van Wieringen hebben betrekking op de zeeslag bij Gibraltar in 1607. Kunsthistoricus Remmelt Daalder van het Nederlands Scheepvaartmuseum in Amsterdam vertelt over de doeken en hoe ze tot stand kwamen.