Roman zonder leugens

Ik moet aan een andere 31ste december denken. In het Polytechnisch Museum – ‘Oud en Nieuw met de Imaginisten’. Jesenin en ik jong, uitgelaten. Wij plagen de nachtelijke Tverskaja met onze glimmende hoge hoeden. Sleden knarsten. Onze beverkragen waren met ijsstof verzilverd. Jesenin begint een literair gesprek met de koetsier: – Zeg eens, bestevaar, welke dichters ken jij? – Poesjkin. – Die is dood, bestevaar. Maar welke levende ken je? – Levende, geeneen, mijnheer. Levende kennen wij niet. Alleen van gietijzer. Weinig dichters zijn door het Russische volk zo in het hart gesloten als Sergej Jesenin (1895-1925) – de liederlijke en levensverliefde plattelandsdichter die de koeien en de berken bezong, de modder en de vogelkers. Uit Roman zonder leugens komt een andere Jesenin tevoorschijn – de hooligan en dronkenlap, die de Sovjet-autoriteiten epateerde door in kostuum en hoge hoed te flaneren in het met burgeroorlog, hongersnood geslagen en van communistische heilsideologie kolkende Moskou, in gezelschap van zijn imaginistische boezemvriend Anatoli Mariëngof. Mariëngof schreef deze nietsontziende memoires met de weemoed der wanhoop na de tragische zelfmoord van Jesenin in 1925. Het is een terugblik op hun onverbrekelijke vriendschap en tegelijkertijd hun geleidelijke scheiding. De memoires veroorzaakten in 1927 in de Sovjet-Unie een schandaal. ‘Lasterlijk!’ ‘Leugens zonder roman!’ Het boek werd al snel verboden. Pas in 1988 kon het opnieuw verschijnen. Het heeft niets van zijn imaginistische frisheid verloren, en biedt inmiddels ook een intrigerende blik op de eerste spannende jaren van de Russische Revolutie. Roman zonder leugens vormt een trilogie met twee andere korte romans van Mariëngof uit dezelfde jaren, Cynici en De geschoren mens, ook vertaald en bezorgd door Robbert-Jan Henkes en eveneens bij Pegasus verschenen.