Mansholt

We zijn hem gelukkig kwijt, zei minister-president Drees in 1958, toen Sicco Mansholt het ministerie van Landbouw verruilde voor de Europese Commissie. Maar voor Mansholt, die sinds 1945 onafgebroken minister was geweest, leek het toen pas te beginnen. Hij maakte zijn reputatie als vasthoudend, hervormingsgezind en sociaal bewogen politicus meer dan waar: tegen de stroom in slaagde hij erin tot een gemeenschappelijk Europees landbouwbeleid te komen. Zijn uiteindelijk doel was de politieke eenwording van Europa. Mister Europe, werd hij dan ook genoemd; zijn landbouwpolitiek werd gezien als de motor van de Europese integratie. Toch bestond het leven van Mansholt allerminst uit louter successen. Als minister had hij ingestemd met het militair ingrijpen in Nederlands-Indië; als landbouwcommissaris kreeg hij ruzie met Adenauer, De Gaulle en zelfs Nixon, die hem that jackass in the European Commission in Brussels noemde. Maar hij werd persoonlijk het diepst getroffen door de boerenopstanden tegen zijn beleid, waarbij Mansholt-poppen aan galgen werden meegedragen en zelfs een dode viel. Het boek gaat ook over Mansholts persoonlijke leven: zijn jeugd in Groningen als zoon van een socialistische herenboer en de mislukking van een carrière als theeplanter op Java. Hij was pionier in de Wieringermeer in de jaren dertig en later actief in het verzet. Aan het eind van zijn loopbaan werd hij, gegrepen door het rapport van de Club van Rome, profeet van de economie van het genoeg. Waar hij kon streed hij voor het milieu en voor een betere positie van ontwikkelingslanden. Tot zijn laatste snik. Mansholt. Een biografie is het verhaal van een charismatische, bewogen politicus; een man die in de jaren zestig misschien wel de bekendste Nederlander van Europa was, en zonder twijfel de belangrijkste. Over de auteur(s): Johan van Merriënboer werkt bij het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis te Nijmegen.