Een rijke oogst

Adri Gorissen * Een rijke oogst. Schrijver, verteller en wereldburger Ton van Reen In de traditie van het aloude schrijversprentenboek verschijnt Een rijke oogst over Ton van Reen (1941), schrijver van meer dan 90 boekpublicaties. Aan het boek werkten mee de auteurs Wim van Grinsven, Hans Hendriks, Wiel Kusters, Peter Lenssen, Ben van Melick, Rob Molin, Gerard Sonnemans, Gerard Staals, Marc van der Sterren en Adri Gorissen (samenstelling). ‘Onze beschaving is opgebouwd uit uitbuiting en uitsluiting. Dat is onze basiscultuur.’ Ton van Reen doet deze uitspraak in dit boek in een hoofdstuk over Afrika. Een hoofdstuk dat veel van doen heeft met zijn hele persoonlijke leven. Maatschappijkritiek, soms verpakt in sprookjesachtige romans en verhalen, is het centrale thema in welhaast zijn hele literaire oeuvre. Het heeft alles te maken met de ongelijkheid in de samenleving en het daaruit voortvloeiend onrecht dat hij in zijn jeugd aan den lijve ervaart. Ton van Reen groeit op in de Ringovenstraat, een arbeidersstraat in Panningen, waar de buren voor elkaar zorgen als woont er één grote familie. Het is een buurt waar de notabelen van het dorp op neerkijken. De missieblaadjes uit zijn jeugd wakkeren zijn belangstelling aan voor Afrika. Hij wil ontdekkingsreiziger worden. Al vroeg gaat hij het werk van Afrikaanse schrijvers lezen, dat dan nog uitsluitend in het Frans en het Engels verkrijgbaar is. Hun boeken zijn hoopvol. Nog jong wordt hij de eerste uitgever van Afrikaanse literatuur in het Nederlands, middels de Afrikaanse Bibliotheek. Hij gaat ook op reis naar Afrika, schrijft voor kranten, zoals de Volkskrant, over de Afrikaanse mensen, raakt betrokken bij hulpprogramma’s en sticht met zoon David de Stichting Lalibela in Ethiopië voor de hulp aan de allerarmsten. Meer nog dan zijn schrijven ziet hij zijn werk voor de kansarmen als zijn levenswerk. Zo ontwikkelt Ton van Reen zich tot een schrijver met een enorme kennis. Door zijn lezen, zijn vele reizen en zijn werk als journalist heeft hij ook een uitgebreide kennis van de rest van de wereld. Door zijn ervaringen en door de bibliotheek die hij bijeenbracht in zijn huis in Maasbree te combineren met het talent van de schrijver en het vakmanschap van de verteller, weet hij een boekenkast vol te schrijven. Een eigenzinnig oeuvre, vaak sprookjesachtig, maar soms ook hard en afrekenend, maar altijd zacht voor de mensen aan de onderkant van de samenleving, bij wie hij zich thuis voelt.