De sprong

Augustus 1942: Na een mislukte poging onbezet Frankrijk te bereiken, bevinden Jaap en Rob, twee broers van Joodse afkomst, zich in de trein met als angstaanjagend vooruitzicht: een concentratiekamp in Oost-Europa. "Plotseling wordt de wil om zélf ons lot in handen te nemen weer sterk en we opperen het plan: uit de trein springen. (...) de deurknop heb ik ongemerkt naar beneden op "ouvert" gedrukt en een tweede naar boven en thans druk ik het portier uit alle macht open en.... spring!" Voor het tot deze sprong naar de vrijheid komt, hebben de broers en hun familie al een reeks hachelijke momenten in het door de nazi's bezette Nederland doorstaan. Op het moment dat de beperkingen voor joden verregaande vormen aannemen, besluiten zij, samen met Henk Hartog, Nederland te ontvluchten. Bij de grens met onbezet Frankrijk loopt het mis. Het drietal wordt opgepakt, gevangengezet en na een aantal weken op transport gezet. Deze bundel herinneringen van één van de twee broers, Jaap (Eduard Jacob) Rosen Jacobson, vertelt de voorgeschiedenis tot "de sprong" en de verwikkelingen die daarop volgen. Vanaf die bewuste dag in augustus 1942, als ze allebei een andere kant op vluchten, duurt het nog 20 maanden voordat de broers elkaar in Londen als Engelandvaarders terugzien. Onverzettelijk, moedig en met een flinke dosis humor slaan Jaap en Rob zich door deze moeilijke maanden heen. Dit boek toont naast het zwart en wit van goede en foute mensen in oorlogstijd, alle schakeringen daartussen in. Van de bewaker in de Franse gevangenis die de regels voor het drietal versoepelt tot de spoorchef die Jaap helpt de demarcatielijn te passeren. Het laat de dilemma's zien waar mensen in oorlogstijd voor komen te staan, maar het bewijst bovenal dat het lot onverwachte wendingen kent. Zoals een medegevangene van de broers het uitdrukte: "On ne sait jamais".