De projectmanager in transitie

Steeds meer mensen ondervinden dat projectmanagement in een transitie terecht is gekomen. Van oudsher bekende en op zichzelf goede methoden en technieken zijn tegen hun grenzen aangelopen. Nieuwe inzichten en aanpakken winnen terrein. Geen wonder dat ook de inhoud en het nut van bestaande instituties op het gebied van projectmanagement, zoals vak- en certificeringsorganisaties meer en meer ter discussie worden gesteld. Ervaren projectmanagers beschouwen de uitgedijde methoden en technieken en de strakke certificeringen steeds meer als een keurslijf in plaats van als nuttige hulpmiddelen. Niet alleen projectmanagers hebben er last van. Ook lijnmanagers van grote organisaties kampen met het probleem. Velen zien om zich heen dat projecten niet naar wens verlopen, terwijl medewerkers toch volgens de voorgeschreven opgelegde procedures lijken te handelen. Het is alsof managers en medewerkers hun gezonde verstand thuislaten en procedures laten regeren over hun professionele handelen zonder oog te hebben voor de gevolgen ervan. Daarnaast zien we dat in de praktijk nieuwe aanpakken gretig worden omarmd als de heilige graal, zonder rekening te houden met de enorme omslag die dat betekent, niet alleen voor de directbetrokkenen maar zelfs voor de hele organisatie. Het risico is niet denkbeeldig dat de introductie van de nieuwe aanpak het werken in projecten verder bemoeilijkt en dat we zo het kind met het badwater weggooien. Transitie van projectmanagement betekent ook transitie voor de projectmanager. Daarom vonden we het hoog tijd een boek te schrijven voor deze projectmanager in transitie dat een nieuwe richting voor het vak aangeeft. In dit boek verkennen of beschrijven we een aantal belangrijke aspecten van die transitie. Zes auteurs hebben ieder één of meer hoofdstukken voor hun rekening genomen. Het eerste hoofdstuk analyseert de oorsprong van de begrippen 'project' en 'projectmanagement' en maakt duidelijk dat de huidige visies op het vak een doodlopende weg in dreigen te slaan. Het vervolghoofdstuk brengt een aantal stromingen in de projectmanagementwereld tot anno 2017 in beeld en slaat een brug tussen de projecten en organisaties. Hoofdstuk 3 stelt dat projectmanagementmethoden en projectmanagers ten onrechte zo veel mogelijk emoties en irrationaliteit negeren. We kunnen maar beter onder ogen zien dat ze een onlosmakelijk aspect zijn van ieder project en leren daarmee om te gaan. Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan wicked vraagstukken, een type opgave dat kenmerken van volstrekte onvoorspelbaarheid vertoont en toch aan de orde van dag is. De bestaande projectmanagementmethoden bieden hierbij weinig houvast. Maar welke aanpak werkt dan wel? In het hoofdstuk over competenties en competentieontwikkeling staat de competentie-ontwikkeling van de projectmanager, zijn waarden en drijfveren centraal. Wat zijn competenties, competentie-frameworks en welke zijn belangrijk voor mij als projectmanager? Hoe kan de projectmanager de steeds belangrijker wordende gedragscompetenties ontwikkelen? In hoeverre kan de veel gebruikte ICB 4 van IPMA daarbij helpen? In het laatste hoofdstuk wordt een aantal scenario's beschreven voor de mogelijke ontwikkeling van de professie, gebaseerd op een aantal trends. De trends zijn door de auteurs van dit boek geselecteerd mede op basis van soms verrassende gezichtspunten van ervaren collega's uit het veld. Door het boek heen staan inspirerende verhalen die zijn opgetekend uit de mond van projectmanagers die op zeer verschillende terreinen succesvolle projecten hebben uitgevoerd. Zowel een feest van herkenning als een bron van nieuwe inzichten.