De nieuwe revolutionaire golf

Brexit. Trump. Le Pen. Wilders. Ze worden in verband gebracht met een opstand tegen de politieke elite. De situatie nu, doet sterk denken aan eerdere revolutionaire golven die Europa hebben overspoeld, zoals die van 1848. Die waren, net als nu het gevolg van de globalisering. Maar het is de afgelopen eeuwen niet eerder voorgekomen dat zoveel ingrijpende ontwikkelingen samenvielen en elkaar versterkten: verschuiving van de economische en politiek macht naar het oosten, een financiële crisis en langdurige economische stagnatie, opstanden en ontwrichting in het Midden Oosten en Noord-Afrika, terrorisme en vluchtelingenstromen, conflict met Rusland, toenemende spanningen in de Zuid- en Oost-Chinese Zeeën, afnemende voorzieningszekerheid en sterk fluctuerende prijzen van grondstoffen en energie, klimaatverandering en een nieuwe industriële revolutie die de productie ingrijpend verandert en banen overbodig maakt. Al deze ontwikkelingen hebben het vertrouwen in de politiek ondermijnd. Rob de Wijk beschrijft in deze opvolger van zijn succesvolle boek 5 over 12 de oorzaken van de onvrede en voorspelt het einde van de regelpolitiek van het technocratische fixen waardoor een hele generatie politieke leiders wordt weggevaagd. Populisten roepen dat ze een antwoord hebben. Maar ook zij kunnen de levensstandaard en veiligheid van mensen niet garanderen. Een nieuw soort leider zal de burger uit het dal moeten halen. Rob de Wijk is Hoogleraar Internationale Betrekkingen aan de aan de Universiteit Leiden en directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) en columnist in Trouw. Eerder verschenen van hem bij AUP 5 over 12, Machtspolitiek en Doelwit Europa.