De nieuwe mens

In de late negentiende eeuw steeg de materiële welvaart spectaculair, en de mensen gingen anders kijken, ervaren en denken. Zo ontstond de nieuwe cultuur die tot op de dag van vandaag als de moderne wordt gezien. In de oude beschaving stond het streven naar ‘het hogere’ voorop, de hoogste waarden waren immaterieel, ‘geestelijk’. De nieuwe cultuur kwam met andere, heel aardse waarden en normen. Die werden massaal omarmd, het eerst en vooral in de grote steden. Daar waren de spraakmakende winkels, de verbluffende horecaconcepten, de eerste bioscopen, daar waren alle nouveautés te zien. In deze nieuwe cultuur werd het concrete, het materiële, belangrijker dan het ideële. Het hebben van spullen en een goede gezondheid werden de bronnen van geluk. Auke van der Woud beschrijft de culturele revolutie zoals die plaatsvond in de etalages, in de cafés, de theaters en de bioscopen, de musea en bij de monumenten, de badplaatsen, de nieuwe modieuze bloemen en planten, in de scholenbouw en de nieuwe stadswijken. Dit machtige panorama toont de bakermat van de nieuwe mens. Auke van der Woud (1947) studeerde kunstgeschiedenis en archeologie en was ruim twintig jaar in Amsterdam en Groningen hoogleraar architectuur- en stedenbouwgeschiedenis. Hij voelt zich als schrijver cultuurhistoricus. Hij publiceerde onder meer Het lege land. De ruimtelijke orde van Nederland 1798-1848 (1987), Waarheid en karakter. Het debat over de bouwkunst 1840-1900 (1997), Een nieuwe wereld (Libris Geschiedenis Prijs 2007), Koninkrijk vol sloppen (2010) en De nieuwe mens (2015). Van der Woud ontving in 2007 voor Een nieuwe wereld de Libris Geschiedenis Prijs (toen nog Het Beste Geschiedenisboek geheten). Koninkrijk vol sloppen en De nieuwe mens werden beide genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs. In 2010 kreeg Van der Woud de Grote Rotterdam-Maaskantprijs voor zijn ‘excellente oeuvre dat het denken over de negentiende eeuw verdiept, (...) met een literaire stijl die men zelden in de wetenschap tegenkomt’. Over De nieuwe mens: ‘Van der Wouds heldere stijl en vele originele voorbeelden maken De nieuwe mens tot een schitterend boek; een waar panorama van de immense transformatie die Nederland en de Nederlanders rond 1880 ondergingen.’ – de Volkskrant ***** ‘De echt grote verandering rond 1900: de zegetocht van het materialisme. Van der Wouds pleidooi overtuigt.’ – Trouw ‘Indrukwekkend.’ – NRC Handelsblad (5 ballen) ‘Auke van der Woud, vanwege zijn onverwachte combinaties een van Nederlands spannendste historici.’ – De Groene Amsterdammer Over Een nieuwe wereld: ‘Auke van der Woud schreef op een fenomenale wijze de geschiedenis van het veranderende Nederland, met de gedrevenheid van iemand die weten wil wat er werkelijk gebeurd is.’ - de Volkskrant ‘Van der Woud laat haarfijn zien hoe deze samenleving is ontstaan, en welke krachten daarin werkzaam zijn. Zijn boek is verplichte kost voor iedereen die zich wil mengen in het huidige debat over de “moderniteit”.’ - Historisch Nieuwsblad Over Koninkrijk vol sloppen: ‘Geen historicus laat je zo met frisse ogen naar het heden kijken als Auke van der Woud.’ - Elsevier ‘In Koninkrijk vol sloppen zet Van der Woud andermaal het beeld van het Nederlandse verleden op zijn kop.’ - Vrij Nederland