De man die in de put sprong

Vóór 10 mei 1940 wees niets erop dat Willem Schermerhorn geroepen zou worden om leiding te geven aan de Nederlandse politiek. Als Delfts hoogleraar bouwde hij op het gebied van de luchtkartering een internationale reputatie op. Maar de Duitse bezetting zorgde voor een dramatische wending in zijn leven. In het gijzelaarskamp in Sint-Michielsgestel werd hij niet alleen leider van de gijzelaars, maar speelde hij ook een hoofdrol in de gesprekken over naoorlogse politieke vernieuwing. Schermerhorn premier In Londen raakte koningin Wilhelmina op de hoogte van deze plannen, die parallel leken te lopen met haar eigen streven naar vernieuwing. Direct na de bevrijding benoemde zij Willem Schermerhorn, samen met Willem Drees, tot kabinetsformateur. Schermerhorn werd premier en Drees vice-premier. Beiden behoorden tot de oprichters van de Partij van de Arbeid. Terug naar de wetenschap Toen de PvdA na een jaar de eerste naoorlogse verkiezingen verloor, kwam er al weer een einde aan Schermerhorns premierschap. Hij werd voorzitter van een Commissie-Generaal, die moest trachten tot een vreedzame dekolonisatie te komen. Met het uitbreken van de Nederlands-Indonesische oorlog in juli 1947 bleek deze poging definitief mislukt en was Schermerhorns vooraanstaande rol in de Nederlandse politiek uitgespeeld. In 1951 keerde hij voorgoed terug naar de wetenschap. Willem Schermerhorn biedt het unieke beeld van een minister-president die, politiek gesproken, uit het niets gekomen was en ook weer in het niets verdween. Over de auteur(s): Herman Langeveld (1949) studeerde geschiedenis aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. In 1989 promoveerde hij op het proefschrift Protestants en progressief. De ChristelijkDemocratische Unie, 1926-1946. Tot 2006 was hij in verschillende functies verbonden aan de opleiding geschiedenis van de Vrije Universiteit, laatstelijk als hoofddocent Nieuwste Geschiedenis. In 1998 publiceerde hij het eerste deel van zijn biografie van arp-politicus Hendrikus Colijn, Dit leven van krachtig handelen, en in 2004 het tweede deel, Schipper naast God. Sinds 2006 is hij als onderzoeker verbonden aan het Biografie Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen.