Brieven 1885-1905

De in dit deel bijeengebrachte brieven tonen ons Proust van zeer verschillende kanten. Er zijn zijn jeugdbrieven, die ons veel leren over zijn verhouding met zijn familie, zijn weigering om een praktisch beroep te kiezen en zijn toenemende voorliefde voor literaire salons. Dan zijn er de brieven uit de periode van 'Les Plaisirs et les jours' en de tijd dat hij aan zijn grote romans begint te werken. Afwisselend is Proust op het kruiperige af vleiend; werkelijk belangstellend in het welzijn van anderen; nadenkend, zelfs moralistisch; vernietigend in zijn oordeel, liefst in een fraai geformuleerde bijzin. Zijn brieven zijn duidelijke stijloefeningen voor zijn grote werk, vol roddels, vol wijsheid ook. En natuurlijk staan ze vol herinneringen aan en portretten van de mensen die hij in 'A la recherche du temps perdu' zou vereeuwigen.